Historia parafii
Miedzna to osada leżąca na Podlasiu w odległości 7 km na północny wschód od Węgrowa. Najprawdopodobniej nazwę Miedzna należy wywieść od słowa „między”, a także „miedza” – granica, krawędź. Jej pierwotna nazwa – Międzylesie, związana jest z położeniem wsi „między lasami”. Pierwsza wzmianka historyczna o Miedznie pochodzi z 1441 roku. W 1522 roku wieś uzyskała prawa miejskie na mocy przywilejów króla Zygmunta I.
Miedzna była miastem prywatnym należącym początkowo do rodu Wodyńskich, później Krzyckich, Butlerów, Kuczyńskich i Ostrowskich.
Świątynia katolicka istniała w Miedznie już w 1470 roku i została ufundowana przez Wodyńskich. Kościół nosił tytuł Zwiastowania Najświętszej Marii Pannie. Parafię przyłączono do archidiakonatu brzeskiego diecezji łuckiej.
Mikołaj Wodyński w dokumencie z 1519 roku przyznał plebanowi miedzeńskiemu – księdzu Michałowi, prawo do pobierania dziesięciny snopowej ze wszystkich swoich dziedzicznych dóbr, a w 1525 roku nadał księdzu Mikołajowi Kossowskiemu wieś Rostki.
Kolejnymi patronami kościoła w Miedznie byli Andrzej Wodyński, Gothard Wilhelm, Barbara Ewa Chądzyńska oraz Michał Butler.
Przez długie lata serdeczne więzi łączyły dziedziców dóbr miedzeńskich i kościół parafialny. Uległo to zmianie w drugiej połowie XVI wieku za sprawą Jana Wodyńskiego, który był gorącym zwolennikiem kalwinizmu. Przekazał on kościół oraz całe beneficjum miedzeńskie w ręce kalwinów. Kiedy po około 40 latach usunięto z Miedzny kalwinów, okazało się, że świątynia została zdewastowana. Konstancja z Wodyńskich Butlerowa podjęła się budowy nowego kościoła. Drewniana barokowa świątynia pw. Zwiastowania NMP oraz św. Stanisława Biskupa i Męczennika została oddany do użytku wiernych w 1670 roku. W 1765 roku uroczyście umieszczono w głównym ołtarzu cudowny obraz Matki Bożej Miedzeńskiej. Łaski i cuda uzyskiwane za pośrednictwem Matki Bożej Miedzeńskiej przeobraziły kościół w Miedznie w szeroko znane Sanktuarium Matki Bożej, do którego podążały rzesze pielgrzymów.
Kościół Konstancji Butlerowej spłonął podczas wielkiego pożaru miasta, 21 czerwca 1802 roku. Zdołano jednak uratować cudowny obraz, tabernakulum, obrazy, rzeźby, nastawy ołtarzowe, naczynia i szaty liturgiczne. W 1803 roku Jan i Antoni Butlerowie pod kierunkiem księdza Macieja Bielińskiego, ówczesnego proboszcza, sfinansowali budowę tymczasowego kościoła. Świątynia ta służyła wiernym przez 90 lat. Wskutek represji po powstaniu styczniowym parafia miedzeńska została ograbiona z beneficjum kościelnego, a w 1869 roku miejscowość została pozbawiona praw miejskich.
Ludwika z Kuczyńskich hr. Ostrowska wzniosła w latach 1891-1893 nową świątynię w stylu neogotyckim. Plan budowli sporządził Kazimierz Zajączkowski, architekt z Węgrowa. Kamień węgielny pod budowę nowego, murowanego kościoła w Miedznie został położony 21 czerwca 1891 roku. Budowę, częściowo kosztem dziedziczki, a częściowo z ofiar parafian, prowadził proboszcz Teofil Rybka. Konsekracji świątyni pw. Niepokalanego Poczęcia NMP dokonał w 1893 roku ks. Franciszek Jaczewski – biskup lubelski, administrator apostolski diecezji podlaskiej.
W czasie wojny, w sierpniu 1944 roku, świątynia została poważnie uszkodzona, więc po wojnie dokonano remontu budowli. W latach 1992-1995, staraniem ks. kanonika Władysława Kopyścia, kościół został pokryty miedzianą blachą, wykonano nowe ławki dębowe, ułożono granitową posadzkę, odrestaurowano ołtarze i odmalowano wnętrze. Ksiądz Antoni Dydycz, biskup drohiczyński, podjął starania o koronację Cudownego Wizerunku papieskimi diademami. Dokumentację dotyczącą obrazu i parafii opracowali ksiądz dr Eugeniusz Borowski i pan dr Tadeusz Krawczak. Ojciec Święty Jan Paweł II wydał Breve zezwalające na koronację. Koronacji Cudownego Wizerunku dokonał 22 czerwca 1997 roku ówczesny Prymas Polski Jego Eminencja Kardynał Józef Glemp przy udziale księdza abp Stanisława Szymeckiego, metropolity białostockiego. W uroczystości uczestniczyło wielu biskupów, kapłanów i wiernych.
opracowano na podstawie książki ks. E. Borowskiego "Sanktuarium Matki Bożej w Miedznej"